. اکسی کدون چیست؟ موارد مصرف عوارض جانبی و تداخلهای دارویی اکسی کدون چگونه است؟
اکسی کدون (oxycodone) یک داروی ضددرد از نوع مخدر است این دارو توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای مدیریت درد متوسط تا شدید تایید شده است. اکسی کدون به دلیل تأثیر سریع و مؤثر خود بر کاهش درد یکی از داروهای رایج در درمان دردهای شدید به شمار میرود حتی زمانی که ضد دردهای دیگر به اندازه کافی اثربخش نباشند.
در این مقاله به بررسی موارد مصرف اکسی کدون برند شناخته شده این دارو یعنی ،فاروکسی تداخلات دارویی عوارض جانبی و نکات مهم در تهیه و خرید این دارو خواهیم پرداخت.
. موارد مصرف اکسی کدون
اکسی کدون معمولاً برای کنترل دردهای شدید مانند دردهای پس از عمل جراحی و جراحتهای شدید دردهای سرطانی و دردهای مداوم ناشی از بیماریهای مزمن که به سایر مسکن ها پاسخ نداده تجویز میشود.
اکسی کدون گاه به تنهایی و گاه در ترکیب با سایر داروهای مسکن مانند استامینوفن به عنوان یکی از قوی ترین داروهای کنترل درد، به کار میرود.
. اشکال دارویی اکسی کدون
این مخدر ضددرد در کشور ما به شکل قرص در دسترس است شرکت داروسازی فاران شیمی این قرص را با نام تجاری فاروکسی تولید می کند. فاروکسی فاران شیمی (Faroxy) با دوزهای ۵ ۱۵ و ۳۰ میلی گرمی تولید میشود فرم آهسته رهش آن نیز به نام فاروکسی- ای آر (Faroxy-ER با دوز های ۲۰،۱۰و۴۰ میلی گرم در دسترس است که به آهستگی در بدن آزاد میشود و برای کنترل دردهای مزمن اثربخشی بهتری دارد.
مصرف طولانی مدت این دارو مثل سایر مخدرها میتواند منجر به وابستگی شود پس باید از مصرف اکسی کدون به صورت سرخود اجتناب شود و حتما تحت نظارت پزشک مصرف شود.
. مکانیسم اثر اکسی کدون اتصال به گیرندههای اپیوئیدی اکسی کدون یک آگونیست قوی اپیوئیدی است که به گیرندههای اپیوئیدی در مغز نخاع و سایر نواحی سیستم عصبی متصل میشود و آنها را تحریک میکند با تحریک این گیرندهها درد تسکین مییابد.
مهار انتقال درد این مخدر ضد درد انتقال سیگنال درد را از نورونهای محیطی به سیستم اعصاب مرکزی مهار میکند. این عملکرد نیز منجر به کاهش درد میشود.
. موارد منع مصرف اکسی کدون
در برخی موارد باید از مصرف اکسی کدون خودداری شود. این موارد عبارتند از:
۱. حساسیت به اکسی کدون در صورت وجود حساسیت شدید به این دارو و یا سایر ترکیبات اپیوئیدی باید از مصرف آن خودداری کرد.
۲.بیماریهای تنفسی در افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی مانند آسم ، مصرف اکسی کدون میتواند خطرناک باشد.
۳.مشکلات کبدی و کلیوی در صورت وجود مشکلات کبدی و کلیوی باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک مصرف شود.
۴. انسداد دستگاه گوارش با توجه به اینکه از عوارض مخدرها یبوست میباشد در موارد فلج ایلئوس، مصرف مخدرها میتواند منجر به تشدید مشکل شود.
۵. سن در کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمیشود.
. مصرف در دوران بارداری و شیردهی
طبقه بندی مصرف این دارو در بارداری جزء گروه B می باشد به این معنی که در مطالعات جانوری بیخطر بوده ولی مطالعات کافی و معتبری برای بیخطر بودن آن در انسان در دسترس نیست.
این دارو داخل شیر مادر ترشح میشود اما اثرات جدی در نوزاد مشاهده نشده است.
توصیه میشود در صورت لزوم مصرف اکسی کدون در مادران شیرده شیردهی بین ۴ تا ۶ ساعت بعد از مصرف دارو انجام گیرد.
. عوارض جانبی اکسی کدون
مصرف اکسی کدون میتواند با عوارض جانبی متعددی همراه باشد که برخی از آنها جدی و نیازمند توجه فوری پزشکی هستند. برخی از عوارض جانبی شایع عبارتند از:
ا. یبوست یکی از عوارض شایع مصرف اکسی کدون است که میتواند با مصرف مایعات کافی و استفاده از ملینها کنترل شود.
- تهوع و استفراغ: این عارضه نیز معمولاً در روزهای اولیه مصرف دیده میشود و با گذشت زمان کاهش مییابد.
۳.خواب آلودگی و سرگیجه: اکسی کدون میتواند باعث خواب آلودگی و سرگیجه شود که در صورت وقوع باید از رانندگی و کار با ماشین آلات سنگین خودداری کرد.
۴. تضعیف سیستم تنفس یکی از عوارض جدی مخدرها سرکوب تنفس است که میتواند در صورت مصرف بیش از حد یا تداخل با داروهای دیگر رخ دهد.
۵. اعتیاد طولانی مدت اکسی کدون میتواند منجر به وابستگی شود بنابراین باید تحت نظارت پزشک و با دقت مصرف شود.
. تداخل دارویی مخدر
اکسی کدون میتواند با بسیاری از داروها و مواد دیگر تداخل داشته و حتی خطرناک باشد پس مصرف همزمان این دارو با داروهای دیگر به خصوص موارد زیر باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام .گیرد مهم ترین آنها عبارتند از:
۱. داروهای کاهنده فعالیت سیستم اعصاب مرکزی مصرف همزمان اکسی کدون با داروهای ضداضطراب ،ضدافسردگی ،ضد صرع داروهای بیهوشی، خواب آورها ، آرامبخشها و حتی آنتی هیستامینها میتواند اثرات مخدر را افزایش داده و و خطر تضعیف سیستم تنفسی را بالا ببرد.
۲. داروهای ضد درد :دیگر مصرف همزمان اکسی کدون با برخی داروهای ضددرد ،دیگر مثل سایر مخدرها میتواند باعث افزایش خطر عوارض جانبی آن شود. الکل مصرف الکل همراه با اکسی کدون میتواند خطر افت فشارخون تضعیف سیستم تنفسی و حتی مرگ را افزایش دهد.
. تهیه و خرید اکسی کدون
برای تهیه و خرید اکسی کدون باید به نکات زیر توجه کرد:
۱. نسخه پزشک: اکسی کدون یک داروی مخدر قوی است و تنها با نسخه پزشک قابل تهیه است.
۲ مراجعه به داروخانههای معتبر: برای اطمینان از کیفیت ،دارو باید آن را از داروخانههای معتبر تهیه کرد.
مشورت با پزشک و داروساز: پیش از مصرف باید با پزشک و داروساز مشورت کرده و از دوز مصرفی و روش صحیح مصرف مطلع شوید.
لینک منبع اصلی مطلب در سایت شرکت فاران شیمی از گروه دارویی گلرنگ
